Honderd jaar eenzaamheid (Cien años de soledad)

Alweer een familieroman! Deze keer wordt het verhaal vertelt van de familie Buendía, waarvan de stamvader het stadje Macondo stichtte. Maarliefst vijf generaties van deze families spelen een rol. Dit boek valt onder het magisch realisme. De term zegt het al: magie en realisme worden verbonden.

De Colombiaanse Gabriel García Márquez schreef dit beroemde boek dat in 1972 uitkwam.

Samenvatting

Alweer een bijzonder moeilijk verhaal om goed samen te vatten, maar ik doe mijn best.

Het verhaal speelt zich af in Macondo. Dit dorp is gesticht door José Arcadio Buendía.
"In hun jonge jaren waren José Arcadio Buendía en zijn mannen, met medeneming van vrouwen en kinderen en dieren en allerlei huishoudelijk gerei, dat gebergte overgestoken om op zoek te gaan naar een toegang tot de zee, maar na zesentwintig maanden hadden ze dat plan opgegeven en Macondo gesticht om de terugtocht niet te hoeven ondernemen."
Na een jaar telde Macondo een driehonderdtal inwoners, waarvan niemand ouder dan 30 jaar. In dit dorp was er nooit iemand gestorven.
Hoewel het niet in het boek vermeld staat, zou Macondo in Colombia moeten liggen. Colombia is namelijk het geboorteland van Gabriel García Márquez, en aangezien dit boek voor een groot deel autobiografisch is, zal hij het wel hebben over zijn eigen land.

In het boek komen verschillende sociale milieus voor, van boeren en zigeuners tot edellieden, maar doordat het verhaal zich afspeelt in Latijns-Amerika, ongeveer een eeuw geleden, krijgen we een heel andere cultuur te zien. Hoewel de mensen daar toen al een redelijk hoge beschaving hadden, was er een enorme kloof met het Westen. De personages in het boek zijn heel erg bijgelovig. Ze geloven in geesten, allerlei voortekens, plagen en vloeken,... Dit schept een soort magische wereld, waaraan ik tijdens het lezen ook geloof begon te hechten. Dit is de kracht van Márquez. Dit heb ik ook behandeld in mijn essay uit de eerste periode.
"Ze was zo ontroerd dat ze bij de eerstvolgende gelegenheid, toen ze de dode zag gluren onder de deksels van de pannen op het fornuis, onmiddellijk begreep wat hij zocht. Sindsdien zette ze kommen water voor hem klaar in het hele huis. Maar toen José Arcadio Buendía op een nacht de dode in zijn eigen slaapkamer aantrof, bezig zijn wonden te reinigen, kon hij het niet langer verdragen."

Het grootste deel van het verhaal speelt zich af in het huis van de Buendía's. Soms is het huis overvol met bezoekers, vreemdelingen en familieleden. Hierdoor werd het verschillende keren opgeknapt en uitgebreid. Dit zijn de tijden van feestjes, geluk, rijkdom en overvloed, maar naar het einde toe loopt het huis leeg en het wordt aan zijn lot overgelaten: er zijn barsten in de muren en onkruid gaat zijn gang. De personages zijn zo verdiept in zichzelf dat ze er niet meer om geven. Ze sluiten zich op, en komen in een verval.
"Ze gaf opdracht tot de bouw van een salon voor de visite, een gerieflijker en koeler vertrek voor dagelijks gebruik, een eetzaal voor een tafel met twaalf plaatsen waaraan de familie met twaalf gasten kon aanzitten, negen slaapkamers met ramen die uitkwamen op de patio en een grote waranda die tegen de hitte van het middaguur beschermd moest worden door een rozentuin en voorzien moest zijn van een balustrade waarop potten met varens en vazen met begonia's konden worden geplaatst."
Hier geeft Ursula, de vrouw van José, opdracht tot het verbouwen van het huis.

"En ze hoefde ook niet te kunnen kijken om te beseffen dat de bloemperken, die tijdens de eerste verbouwing met zoveel toewijding waren verzorgd, door de regen vernietigd en door Aureliano Segundo's graafwerk omgespit waren en dat de wanden en de cementen vloeren vol scheuren zaten, de meubels wankel en verschoten waren, de deuren uit hun hengsels hingen en de familie bedreigd werd door een gelaten, zwartgallige stemming die in haar tijd ondenkbaar zou zijn geweest."

Hier merkt ze het verval op van het huis en haar familieleden.

Binnenin het huis zijn er ook nog enkele belangrijke kamers, die een grote rol spelen in het verhaal. Zoals bijvoorbeeld het kamertje waarin de perkamenten van Melquíades liggen. Melquíades is een zigeuner die Macondo regelmatig bezoekt met zijn vele nieuwe uitvindingen.
In dit kamertje hebben verschillende mannen uit de familie zich ooit opgesloten om zich in één van hun passies te verdiepen. Dit is dus een zeer belangrijke kamer geweest.

Thema
Eenzaamheid, magie en de tijd.
Elke generatie wordt op een of andere manier gekenmerkt door gevoelens van eenzaamheid.
Magie houdt Macondo telkens in zijn ban, al lijkt het door de manier waarop het is beschrijven vaak alsof het de normaalste zaak van de wereld is.
Het verstrijken van de tijd en de vele generaties zijn natuurlijk ook een belangrijk thema. Daar draait het allemaal om: hoe de verschillende generaties telkens weer kenmerken vertonen van hun familieleden.

Mening
Dit vond ik nou echt een prachtig boek. Het magisch realisme is een stroming die me zeer aanspreekt. Het is vooral bijzonder hoe Márquez het allemaal zo echt kan laten lijken, terwijl het natuurlijk allemaal niet klopt. Het is leuk hoe het begint bij een generatie en hoe de volgende generatie weer kenmerken en trekjes hebben van hun familie. Karakteristieken worden zo doorgegeven aan alle generaties en dat zie je terug.